Climántica, proyecto de educación ambiental

Os alumnos do colexio Decroly de La Lagoa de Tenerife e os seus dous docentes, acompañados por dous profesores e os alumnos de 4º ESO D do IES Rosalía de Castro, acompañados tamén por dous profesores, desprazáronse pola mañá ata o Parque experimental eólico Sotavento.


Unha vez no Sotavento levaron cabo, ao longo da mañá tres actividades:

a) Charla a nivel divulgativo sobre os problemas ambientais derivados do uso irresponsable dos recursos enerxéticos, tratando de concienciar sobre o aforro enerxético.


b) Visita a unha vivenda bioclimática demostrativa, onde se trataron entre outros deseño e localización tendo en conta factores climatolóxicos como a radiación solar, precipitacións, temperaturas e outros como materiais naturais da contorna. En base á súa análise, fundamentáronse os seus principais obxectivos: a sustentabilidade e a eficiencia enerxética.

c) Visita á torre dun aeroxerador para estudar como se transforma a enerxía eólica en eléctrica. Complementouse esta visita co estudo dunha góndola, as pas e toda a parte electro-mecánica que fai que esta transformación sexa posible.
Ás 14:15 finalizaba a visita con tempo libre para xantar. Ás 15:00 comezou a viaxe de regreso a Santiago onde ás 17:00 fíxose unha visita guiada aos tellados da catedral.


Alí durante unha hora os alumnos acompañados dos respectivos profesores e divididos en dous grupos gozaron dunhas vistas privilexiadas da cidade, e ademais grazas ás guías que acompañaron a visita fixeron tamén un pequeno paseo a través da historia da catedral vista desde arriba.


A última actividade da xornada foi a visita guiada polos alumnos e a profesora Esther do ciclo de guías do centro coordinador das actividades da terceira xornada, IES Rosalía de Castro. Durante este itinerario urbano percorréronse as principais prazas que rodean a catedral facendo especial énfase nolos seus elementos máis emblemáticos e finalizando no paseo central da Alameda.

Ás 10:30 da mañá os alumnos canarios acompañados de alumnos do IES Praia Barraña, coordinador das actividades dese día, iniciaron a súa saída en barco ata a Illa de Sálvora, unha das tres illas da Ría de Arousa que forman parte do Parque Nacional Illas Atlánticas, único parque Nacional de Galicia.


A ruta partiu do porto da Pobra do Caramiñal onde nos esperaban os guías do parque e o catamarán. Iniciouse a travesía cunha forte choiva. A medida que o barco se achegaba ao  exterior da Ría a situación do mar comezou a empeorar, ata atoparse en pleno temporal, o que obrigou a cambiar o rumbo, dirixíndose o barco cara a outra Illa do Parque Nacional, Cortegada, repleta de enormes loureiros.


Polo camiño parouse nunha batea, onde os guías explicaron as diferentes etapas do cultivo do mexillón e púidose ver as cordas baixo as augas. Sobre esta observación explicouse a importancia dos afloramentos de augas profundas frías para achegar nutrientes ao fitoplancto e manter a enorme productividade e biodiversidade das rías.


Entre os múltiples problemas que afectan a este cultivo, destacaron dous, as mareas vermellas e a acidificación dos océanos. Relacionaron ambos co Cambio Climático. No caso das mareas vermellas, que fan que o mexillón non se poida consumir, o aumento da temperatura global favorece o crecemento dos dinoflagelados tóxicos e a súa acumulación no interior dos mexillóns. No caso da acidificación dos océanos, expúxose o feito de que dificulta a formación da cuncha do mexillón, co aumento dos niveis de dióxido de carbono na atmosfera.


Antes de regresar, a embarcación atracou no porto de Vilanova de Arousa, visitando  a casa de Val Inclán onde a guía do museo, fíxolles un interesante relato da súa vida e transmitiulles a súa admiración polo xenial escritor arousán.

A pesar da meteoroloxía adversa, a xornada foi emocionante e a convivencia fantástica.

A estancia en Galicia do intercambio desenvolveuse entre o 28 de marzo e o 4 de abril. O 28 de marzo os alumnos de Canarias chegaron ás 13 horas e foi un día dedicado á integración familiar, quedando aloxados en cada concello (Boiro, Noia, Outes, Rois e Santiago) un grupo de 4 alumnos.


As actividades iniciáronse o martes de 28, coa visita aos Museos Científicos da Coruña. Esta actividade coordinouna o IES Poeta Añón de Outes, e contou coa colaboración dos museos científicos da Coruña que puxeron a disposición do proxecto as súas propostas de divulgación científica máis relacionadas co proxecto.

Na visita aos museos científicos da Coruña desenvolvéronse actividades vinculadas aos fundamentos físicos das enerxías, e outras destinadas a analizar a comunicación científica a través dos medios de comunicación, pola importancia que está a ter no desafío do cambio climático.

No planetario revisaron os cambios na visión do ceo nunha viaxe de Galicia e Canarias, empezando pola observación o que ocorre no ceo da Coruña durante 24h (Marte, Júpiter, Saturno e parte das 88 constelacións que existen, así como trucos para poder recoñecelas). Desde esta visualización do ceo de Galicia foron avanzando no planisferio ata o ceo de Canarias, podendo comprobar así a coincidencia no que visualizaran no Teide dúas semanas antes e atopar as principais diferenzas.


Na Domus centrouse a atención dos alumnos na exposición sobre Xenómica e desenvolvemento, cunha clara vinculación co tema Xenómica e ambiente que abordaría o Dr. Carracedo na charla coloquio do venres 1 de abril. Tamén realizaron experiencias na planta dedicada á intelixencia humana e á evolución da especie, que permitiu superar barreiras derivadas dos cambios no clima, que á súa vez abriron camiños craves no proceso evolutivo que seguiu a nosa especie.

No acuario Finisterrae ás explicacións centráronse na acuicultura, pola importancia en Galicia, e o seu papel actual na alimentación mundial e no freo da pesca non sustentable, ao criarse máis especies. Chamouse a atención sobre a importancia do mexilón, un recurso para visualizar coa navegación na ría de Arousa ao día seguinte. En relación a este recurso que xa se está a vela afectado polos impactos do cambio climático, destacouse o dato de que o 95% do mexillón estase a producir en Galicia.


De regreso procedeuse a realizar un itinerario pola beira do río Tambre ao seu paso Pontemaceiras en Negreira. O principal obxectivo do itinerario consistiu en visualizar un ecosistema totalmente descoñecido para os alumnos canarios. Entre os aspectos que se analizou é a necesidade de ter previstas os efectos das inundacións, situación que se estaba xerando ese día, co nivel da auga á altura dos muíños. Tamén se analizou o funcionamento dos muíños, visitando un deles e resaltar a importancia histórica que tivo este aproveitamento da enerxía hidráulica en Galicia.

O xoves 17 de marzo, os alumnos do intercambio Galicia – Canarias Climántica 2010 incorporáronse a primeira hora da mañá as actividades do Instituto Atmosférico de Izaña, coincidindo coa celebración do Día Mundial do Medio Ambiente. A visita coincidiu tamén co 100 cumpre anos do centro meteorolóxico máis antigo de España.


Ao chegar a Izaña recibiu aos alumnos galegos e canarios Rubén del Campo observador meteorolóxico do centro. Este investigador impartiu unha charla coloquio na que empezou situando o centro a unha altitude de 2371 m orientado na cara Norte do Teide, na que se frean os ventos alisios. Explicou que o anticiclón como o que se estaba vivindo ese día fai descender aire frío e denso, facendo que se humedece nesas nubes que cobren a zona Norte de illa. Por iso encima das nubes queda aire seco e moi limpo.

Rubén del Campo destacou que alí o clima era subtropical con veráns moi secos e que o centro tiña unha situación estratéxica, o que facilita entre outras cousas que non exista o efecto de illa de calor, o que fai que o dato de aumento de un grao de temperatura media nos últimos 100 anos sexa moi significativa. Sinalou tamén que o centro é un observatorio global de ozono, de gases invernadoiros, de radiación e de aerosois. O Instituto Atmosférico de Izaña é un centro de desenvolvemento medioambiental e proxectos de investigación de ámbito internacional.

 
Remarcou que o principal obxectivo do centro era medir para obter datos que alimentan modelos climáticos, apuntando que no mundo hai pouco máis de 30 centros desta natureza situados en sitios remotos nas que a influencia antrópica sexa mínima. Outras medidas que alimentan os modelos climáticos son os gases invernadoiro (CO2, CH4 N20…). Xunto con estes datos, tamén fan observacións de carácter fonolóxico para ver como se ven afectadas polo cambio climático as especies tan adaptadas ás condicións climáticas e de altitude

Unha vez rematada a conferencia, os alumnos dividíronse en grupos para visitar as instalación a analizar in situ a toma de datos. Visitaron no exterior a diversidade de instrumentos de medida meteorolóxica (diferentes anemómetros, pluviómetros, heliómetros, termómetros, unha caseta meteorolóxica, etc.).


Logo pasaron á azotea donde teñen os dispositivos de Radiación, de medida de aerosois, con equipos de Suiza, Francia, a NASA e do propio centro. Alí visualizaron a calima con aerosois procedentes de África, e reflexionaron sobre o feito de que non pasaran de determinada altura, ao estar freada pola inversión térmica.


Por último visitaron os laboratorios onde se recollen os datos e se monitorizan para estudar os gases emitidos. As explicacións centráronse sobre todo no proceso de medición do dióxido de carbono, aínda que tamén tiveron ocasión de ver cómo se miden outros gases invernadoiro como o metano ou o N2O.


Pola tarde, ao baixar do Teide, visitaron o pobo de Icod, onde comeron e logo tiveron ocasión de visualizar o drago milenario e se informaron do proceso de recuperación que se levou nas últimas décadas.


A xornada rematou coa visita do pobo de Garachico, onde analizaron o roque como elemento xeomorfolóxico. Tamén tiveron ocasión de visualizar as pegadas históricas das coladas consolidadas no relevo que rodea ao pobo como manifestacións visuais do risco volcánico seguindo a morfoloxía da colada que inicios de século XVIII deixou soterrado o pobo e o seu porto.

Os  20 alumnos galegos do IES Virxe de Mar de Noia, do IES Poeta Añón de Outes, do IES Praia Barraña de Boiro, do IES Rosalía de Castro de Santiago e do CIP dos Dices de Rois, e os seus pares de intercambio, desprazáronse ás 8:30 do martes 16 de marzo de 2016 para estudar a recuperación do fondo oceánico do Puertito de Adeje que está a levar a cabo dende o ano 2009 no marco proxecto Océano Sostenible.


Cada alumno descendeu 10 metros de profundidade ata visualizar ben o fondo. Para facelo tivo a súa disposición o equipamento necesario para o mergullo con botellas de aire e en todo momento estivo acompañado por un mergullador do proxecto Océano Sostenible. Durante o descenso observaron a fauna, formacións rochosas e algas do fondo recollendo imaxes de foto fixo e de vídeo. Na organización da actividade o grupo dividiuse en catro equipos de traballo de 10 estudantes cada equipo.


Antes de iniciar o mergullo os 40 alumnos implicados no intercambio recibiron a visita da Concelleira de Medio Ambiente do Concello de Adeje, quen deu a benvida aos alumnos e presentou a aula do mar que están a impulsar dende o concello no marco do proxecto Océano Sostenible.


Con motivo desta visita, os alumnos procederon a desenvolver un acto simbólico para lembrar a participación de Climántica 2016 nesta actividade nas costas de Adeje. Este acto consistiu na liberación dunha pardela e dunha tartaruga que recuperaron os servizos veterinarios da aula do mar. No caso da tartaruga analizouse o complexidade da recuperación, pois a intervención consistiu en reparar os danos que lle ocasionou unha hélice dun barco, requirindo dunha reparación mediante o uso de fibra de vidro.

Os  20 alumnos galegos do IES Virxe de Mar de Noia, do IES Poeta Añón de Outes, do IES Praia Barraña de Boiro, do IES Rosalía de Castro de Santiago e do CIP dos Dices de Rois, e os seus pares de intercambio, desprazáronse ás 8:30 do martes 15 de marzo de 2016 para recoller coñecementos vinculados ao proxecto do intercambio mediante a visita do  Centro de visitantes Telesforo Bravo situado na Orotava e pertencente á rede de centros do Parque Nacional do Teide. Alí iniciaron estas actividades de recollida de información mediante a visita virtual que supón a exposición simulada do ascenso dende a beira do mar ata a cima do Teide, pasando polo Valle de la Oratava, recorrendo o camiño que seguiu o naturalista Alexander Von Humboldt na  exploración que realizou en 1799. Para conseguir esta información analizaron numerosos paneis, pantallas, locucións, maquetas, vitrinas interactivas, pasando tamén a través dunha simulación dun tubo volcánica.


Despois deste recorrido informativo, os estudantes asistiron a un charla coloquio sobre a incidencia do cambio climático sobre a fenoloxía das especies autóctonas do Parque Nacional. Entre as especies máis afectadas subliñouse o perigo de desaparición no que se atopa o cedro autóctono. Esta especie ten un froito con unha cuberta externa moi resistente. Esta cuberta non era impedimento para a xerminación se era atacada polos ácidos como consecuencia do seu paso polo tubo dixestivo dos corvos, unha especie carroñeira que desapareceu ao eliminar do Teide as reses que para evitar que paceran a vexetación autóctona. Dende entón a xerminación pasou a depender do merlo capiblanco que chega ás ilas dende o norte de Europa, quedando nelas só os seis meses do período frío do norte de Europa, pero alimentándose de forma compulsiva dos froitos desta conífera para emprender despois voo ás lugares de nidificación primaveral nos lugares dos que proceden. Co cambio climático esta ave está reducindo a súa presenza en Canarias porque pode permitirse permanecer no inverno en latitudes más ao norte, co que está a diminuír de forma significativa a súa contribución á dispersión deste cedro endémico das illas.


Por último os alumnos visitaron o xardín botánico do Centro, que se plantou no xardín da antiga Casa da Maquesa do Sauzal. Este xardín recolle especies autóctonas do Teide, moitas das cales se analizarán a súa adaptación ao clima no itinerario que se desenvolverá o xoves 17 de marzo. Entre os moitos exemplos que se analizaron pode citarse a retama, que será unha das especies que se analizarán o xoves e da que se comprobará a diferenza na morfoloxía, por canto que aquí é máis alta e máis flexible, ao non verse sometida a un clima tan rigoroso.


Ao rematar as actividades na Orotava os alumnos desprazáronse a comer no colexio Decroly de La Laguna, centro coordinador da fase canaria do intercambio. Despois de comer no comedor escolar, os alumnos asistiron pola tarde á charla impartida polo director do proxecto Océano Sostible quen lles explicou o ecosistema que visualizarán ao día seguinte durante a actividade de observación mediante mergullo.

O proxecto educativo Climántica, desprazou a Tenerife a 20 alumnos e cinco docentes dos IES Virxe de Mar de Noia, do IES Poeta Añón de Outes, do IES Praia Barraña de Boiro, do IES Rosalía de Castro de Santiago e do CIP dos Dices de Rois.


A delegación galega chegou o fin de semana á illa de Tenerife e os alumnos dedicaron o fin de semana a iniciar a convivencia coas familias, quenes os levaron a coñecer a illa. A única actividade incluída no programa durante o fin de semana foi unha observación nocturna dende o Teide das principais constelacións, así como da lúa e do Planeta Xúpiter e os seus satélites. Esta actividade foi dirixida por o pai dun alumno canario implicado no intercambio experto en Astronomía. Na actividade participaron os estudantes e docentes galegos e canarios, así como as vinte familias de acollida. A actividade pechouse con unha cea picnic na que se degustaron produtos típicos da gastronomía canaria.

O luns 14 foi o primeiro día do plan de actividades desenvolto en horario escolar. As actividades que se desenvolveron o primeiro día iniciáronse ás 8:30 co desprazamento ao Instituto Tecnolóxico das Enerxías Renovables (ITER) situado no Sur da illa de Tenerife. Neste centro de investigación e divulgación das enerxías renovables, de referencia en España, os estudantes abordaron ao longo da mañá as actividades relacionadas con tres ámbitos diferentes: 1) Itinerario das demostracións prácticas do paseo das enerxías renovables, 2) Charla coloquio impartida por unha técnica do Instituto Vulcanolóxico, integrado no ITER e que tratou sobre os riscos volcánicos e o potencial da vulcanoloxía en relación á enerxía xeotérmica; 3) Visita a dúas vivendas bioclimáticas que aluga o ITER a familias e sobre as que fai un seguimento das condicións de temperatura e humidade durante o tempo no que están ocupadas polas familias.

Na primeira parte das actividades do ITER os alumnos foron seguindo un itinerario por diferentes simuladores do funcionamento das enerxías renovables, acompañados da técnica de divulgación do ITER. Con cada unha das demostracións fixo unha sería de preguntas ás que os alumnos responderon aplicando os coñecementos que tiñan acadados sobre enerxía renovable. As actividades centráronse nun forno solar, onde analizaron os diferentes elementos claves do seu funcionamento a través dunha serie de preguntas que lle formulou a técnica. A continuación visitaron unha placa solar térmica, procedendo coa mesma metodoloxía, e facendo fincapé na relevancia desta enerxía nas illas, que coa insolación característica do clima, permite abastecer a práctica totalidade de auga quente das vivendas.

A seguinte parada fíxose na placa fotovoltaica. Nela a técnico explicou o fundamento para xerar electricidade mediante o efecto da luz sobre os electróns do silicio, que impulsa aos electróns que se conducen xerando a enerxía eléctrica. En relación a este recurso analizouse de forma comparativa as política actuais en relación a este recurso que se están a seguir en España e en Alemaña.


O itinerario das enerxías renovables rematou coa análise do funcionamento dunha desalgadora solar capaz de xerar 4 litros de auga doce por día desalgando. A partires deste dato analizouse a relevancia deste recurso para obter auga doce nas illas sen consumo enerxético a partires de auga solar.

Unha vez rematado itinerario das enerxías renovables, os 42 estudantes das dúas comunidades autónomas desprazáronse ao salón de actos para analizar as relacións dos volcáns coa enerxía xeotérmica e valorar os riscos do vulcanismo en Canarias.
 
As actividades no ITER remataron ás 14 horas visitando vivendas bioclimáticas para descubrir as estratexias arquitectónicas relativas ao tipo de materiais de construción, á orientación e aos sistemas de ventilación utilizados para manter a temperatura constante. Tamén puideron comprobar cómo se obtiñan os datos relativos aos efectos sobre a temperatura e humidade derivados da ocupación das vivendas por parte das familias que as alugaban.

Unha vez finalizadas as actividades no ITER, a comunidade educativa implicada no intercambio desprazouse á praia que se atopa na ladeira do volcán Montaña Vermella, onde chegaron ás 14.15 para proceder a bañarse e a comer. Xa pola tarde iniciaron o itinerario de ascenso ao volcán de Montaña Vermella, analizando o cono volcánico recente e a xeomorfoloxía que se contemple desde as súas 171 m de altura.

Xa se pode ver en Climántica TV o vídeo da conferencia que clausurou, o venres o 29 de xaneiro de 2016, o mes do cambio climático no Parque Nacional de Illas Atlánticas. Esta conferencia, impartida por Francisco Sóñora, autor e director de Climántica, centrouse en contidos científicos seleccionados entre os recollidos nos libros didácticos do proxecto. A selección e secuenciación dos contidos fíxose co obxectivo de trasladar unha visión actual do cambio climático partindo dende as relación das evolucións biolóxica e tecnolóxica da nosa especie con cambios no clima, para situar nese marco os impactos do cambio climático contemporáneo, e rematando co apunte de escenarios para a mitigación do cambio climático.

Todos os contidos expostos na conferencia quedaron organizados en nestes catro bloques:

1. Barreiras e camiños derivados dos cambios climáticos que conduciron o proceso evolutivo da nosa especie
2. As nosas relacións coa natureza dende a última glaciación ata a actualidade e as súas relacións co cambio climático
3. Impactos  do cambio climático a nivel global e de Galicia
4. Posibles respostas para a mitigación do cambio climático.

Xa está publicado en Climántica TV o vídeo da conferencia xuvenil internacional de Oeiras na que Climántica colaborou e enviou unha delegación de 12 alumnos. O vídeo recolle momentos lúdicos e de convivencia dos alumnos dos 25 países, e recolle tamén a presentación do proxecto da delegación de Climántica.

Está publicado en Climántica TV o vídeo da exposición da catedrática de zooloxía da Universidade de Vigo e responsable de Captación de talento do Campus do Mar, Elsa Vázquez. Esta intervención titulada Efectos do cambio climático sobre o marisqueo formou parte do simposio científico Respostas Cientificas del Campus do Mar, no marco da celebración por parte do proxecto Climántica del Día Mundial do Medio 2015, que tivo lugar no Museo do Mar de Noia, dedicado ás Respostas da Ciencia e a Educación ao Cambio Climático.

A Dra. Vázquez situou os impactos do cambio climático sobre o plancto a nivel global para trasladar a continuación a súa disertación no contexto do Atlántico Oeste, en concreto ás rías galegas, para abordar a temática que defendeu neste simposio. Unha vez localizada no ámbito do marisqueo nas rías, referiuse aos efectos que xa se están a evidenciar no marisqueo como consecuencia das previsións para o ámbito das rías. Neste sentido referiuse ao aumento das ondas de calor, tanto en intensidade coma en duración, mesmo en épocas non estivais. Tamén se referiu ao aumento de precipitacións que se desenvolven en poucos días e con moita intensidade, para dar logo paso a períodos de seca.

Sobre a base deste aumento de ondas de calor e de baixadas de salinidade como consecuencia das precipitacións, xustificou unha parte importante dos problemas de crecemento e de reprodución. Neste sentido sinalou que os recursos do marisqueo son sedentarios, e non poden moverse como o fan os peixes, o que leva a que os efectos do cambio climático determinen mortalidades masivas.

Comparou a recuperación masiva de ameixas e de berberechos despois de mortalidades por riadas, mostrando coa comparación de gráficas de produción que a recuperación despois das riadas do é máis favorable para a poboación de berberechos que para a das ameixas.

Referiuse a que a pesar desta boa taxa de recuperación do berberecho, este recurso marisqueiro se encontra en niveis baixos de produción dende o 2011 nas rías baixas. Eses niveis baixos xustificounos pola aparición do protozoo Martelia cochillia que invade todas as células do tubo dixestivo, bloqueando a nutrición da especie. No contexto concreto no que se desenvolveu a charla, referiuse a que esta especie afortunadamente non entrou na Ría de Noia - Muros, posiblemente pola baixa temperatura das augas, algo que pode cambiar no marco das previsións de impactos do cambio climático na rexión.

Para a súa exposición apoiouse en datos das súas investigacións aos que se referiu durante a charla, fundamentando a metodoloxía, os instrumentos de recollida de datos e os resultados. Así, mediante unha interesante exposición, logrou evidenciar dunha forma moi intuitiva e clara a relevancia que xa está a ter o cambio climático sobre o marisqueo. Tamén fundamentou escenarios futuros preocupantes que poden levar á desaparición ou diminución preocupante de recursos marisqueiros con importantes impactos económicos e ecolóxicos.

Dous científicos da Universidade de Vigo e catorce alumnos dos dous institutos de Noia están a preparar unha xornada para comunicar á sociedade, dende o marco de Climántica, respostas claras, firmes e comprometidas fronte ao cambio climático con motivo da celebración do Día Mundial do Medio Ambiente.

Os dous institutos de Noia, IES Virxe do Mar e IES Campo de San Alberto,  uníronse no marco do proxecto Climántica para celebrar o Día Mundial do Medio Ambiente recapitulando e transferindo á sociedade o coñecemento científico, vivencial e emocional que acadaron na súa participación en iniciativas internacionais durante o curso 2014-2015.

Estas experiencias internacionais consistiron no proceso da participación na conferencia xuvenil europea Let´s take care of the planet celebrada no Comité das Rexións de Bruxelas do 19 ao 23 de maio e na próxima participación na conferencia e na conferencia internacional sobre a sostibilidade dos océanos, que se celebrará en Lisboa do 28 de xuño ao 4 de xullo.  Neste reto contaron coa promoción do Concello de Noia, coa acollida e apoio para a celebración do evento por parte do Museo do Mar e co coñecemento do campus de excelencia internacional Campus do Mar.

O acto académico de celebración empezará ás 10:15 coa presentación ás autoridades locais e aos medios de comunicación da carta dos compromisos redactada durante a Conferencia de Bruxelas polos delegados das rexións dos 14 países europeos representados, entre os que participaron os alumnos noieses Paula Insua e Pablo Romeu como delegados galegos. Deste xeito, estes dous delegados na Conferencia xuvenil europea, cumprirán co compromiso que acadaron en Bruxelas de facer unha presentación pública da carta de compromisos compartidos que redactaron en Bruxelas entre os días 20 e 22 de maio, diante dos medios de comunicación e autoridades.

Para chegar á elaboración deste documento recibiron formación e de mantiveron coloquios con autoridades e expertos da Unión Europea. Tamén participaron en diversos obradoiros e actividades científicas e de comunicación relativas ao cambio climático. As conclusións destes debates internacionais reflectíronse, ademais de en esta carta que se presentará en Noia,  en diferentes produtos de comunicación, entre os que destacaron póster e vídeos.

A continuación da lectura e explicación da carta, e do seu compromiso cos acordos plasmados nela, procederase a un simposio científico relativo ás respostas científicas ao cambio climático que será impartido por dous profesores da Universidade de Vigo. Os dous participarán dende a súa adscrición científica e docente coa universidade que lidera o Campus do Mar, o consorcio galego – portugués recoñecido polo Ministerio de Educación como de excelencia internacional sobre a investigación oceánica. Deste xeito o Campus do Mar apoia co seu coñecemento á comunidade de alumnos científicos que aspira a implicarse como colaboradores deste consorcio científico en proxectos de investigación sobre o ámbito dar ría de Noia.

A primeira intervención do simposio científico correrá a cargo de Elsa Vázquez, catedrática de Zooloxía da Universidade de Vigo e responsable de captación de talento do Campus do Mar. O título da súa comunicación é Efectos do cambio climático sobre o marisqueo. Deste xeito presentará aos alumnos os efectos que está a ter o cambio climático sobre o marisqueo. Este problema supón un ámbito destacado dentro das súas liñas de investigación. Tamén foi un dos principais problemas abordados na conferencia local do proceso de participación no proxecto europeo, e está a ser un dos máis destacados no proxecto que os alumnos do IES Virxe do Mar o do IES Campo de San Alberto están a preparar para presentar na conferencia internacional de Lisboa.

A continuación intervirá Bernardo Parajó, director da Axencia Enerxética de Vigo e profesor da Escola Técnica Superior de Enxeñaría Industrial da Universidade Vigo. Nesta intervención exporase a relevancia do ámbito enerxético para aportar respostas á mitigación do cambio climático. Durante a exposición das respostas fará especial fincapé na relevancia que ten o ámbito oceánico neste tipo de respostas, para que os alumnos que están a ultimar o proxecto que presentarán na conferencia internacional sobre os océanos de Lisboa, poidan incorporar estes ámbitos de innovación científica e tecnolóxica.

Finalizada a intervención do profesor Parajó, iniciarase a fase de coloquio do simposio. Nela intervirán en primeiro lugar os alumnos. Unha vez rematada ás intervencións dos alumnos, procederase ás intervencións dos cidadáns que teñan asistido ao simposio, unha vez que o Museo do Mar catalizará a participación da sociedade en xeral neste coñecemento.

O acto finalizará coa coa presentación do proxecto que están a desenvolver os alumnos dos dous institutos para presentar na conferencia internacional de Lisboa, na que unha delegación de 12 alumnos dos dous institutos formará parte do conxunto de 320 alumnos de 24 países. O proxecto ten a vocación de ser un avance inicial do estudo da sostibilidade da ría que sirva de base para unha das liñas de traballo de Climántica no próximo curso, na se pretende formar unha comunidade científico – discente que investigue sobre o reto que se presentará en Lisboa.

O proxecto que se presentará no peche desta xornada de celebración do Día Mundial do Medio Ambiente está a desenvolverse en dous grupos de traballo, formados cada un deles por alumnos dos dous institutos. Os resultados das investigacións dos dous grupos de traballo, un centrado sobre o sistema natural e o outro sobre sistema antrópico, converxerán para atopar respostas científicas e educativas ao cambio climático na ría de Noia e Muros. Estas investigación implican ámbitos tan diversos como a orixe da ría, os funcionamentos das correntes na ría, a importancia das mareas, a descrición xeomorfóloxica do relevo litoral, o estudo dos seus ecosistemas, a rendibilidade e sostibilidade do uso dos recursos: métodos de marisqueo coas implicacións na lonxa de Testal, nas bateas, a pesca de baixura, os estaleiros, o turismo e os deportes náuticos.

Descargar Carta dos compromisos

Xa está publicado en Climántica TV o vídeo da primeira conferencia transfronteiriza celebrada en Monçao o 10 de marzo de 2015 na que se presentaron os cinco traballos finalistas de Galicia e os cinco das conferencias escolares das localidades portuguesas fronteirizas: 2 de Monçao e 3 de Valença. Desta conferencia saíron os dous delegados de Galicia e un de Portugal dos seis que envía a euro-rexión educativa á conferencia europea Imos a coidar do Planeta que se celebrará en Bruxelas do 20 ao 22 de maio.

Xa está publicado en Climántica TV o vídeo que resume as actividades en Galicia do intercambio Galicia-Canarias. Recolle imaxes das actividades deseñadas para este proxecto polos Museos científicos de A Coruña, polo Centro de Divulgación da Enerxía Sotavento e pola Fábrica de Ciencia Viva de Aveiro.

O vídeo finaliza resumindo o acto académico e a gala de peche de intercambio, no que se resumen a conferencia do Catedrático de Economía Aplicada da Universidade de A Coruña e ex - presidente da Xunta de Galicia, o Dr. Fernando González Laxe, as comunicacións escolares do Colexio Decroly e IES Virxe do Mar, e coas actuacións musicais do IES Poeta Añón de Outes, do IES Espiñeira de Boiro, do coro do Colexio Decroly de Tenerife, do coro do IES Virxe do Mar de Noia e do Conservatorio de Noia.

Xa está disponible en Climántica TV o vídeo do coloquio sobre a conferencia impartida polo Dr. Carracedo no Coliseo Noela de Noia o 25 de marzo e na que participaron os alumnos implicados no intercambio con Canarias durante a estancia en Galicia da Comunidade educativa de Canarias. A conferencia tratou sobre as relacións da xenómica e do ambiente nos trastornos da aprendizaxe e organizouna o Concello de Noia no marco da súa colaboración con Climántica Intercambio Galicia - Canarias dende o seu programa Noia Saudable.