Catro Climas xurdiu no cuarto campus de Climántica en Aveiro celebrado en
abril de 2022. Durante a celebración des campus publicouse a convocatoria 2022
da Secretaría
de Estado de Educación de axudas destinadas a promover agrupacións de centros
educativos para a realización e posta en práctica de proxectos comúns que
favorezan a educación inclusiva e a innovación educativa. Eso motivou que as
catro CCAA costeiras con climas diferenciados que estaban nese evento de
Climántica en Aveiro se agruparan para compartir boas prácticas e coñecementos
sobre as pradarías mariñas nos 4 climas e entornos costeiros que representaban.
Esta agrupación que se formou no seo da rede de centros de Climántica quedou
liderada polo IES Virxe do Mar de Noia (Galicia) e tamen formaron parte dela o
IES Bernardino de Escalante de Laredo (Cantabria), o IES Averroes de Córdoba
(Andalucía) e o IES Sixto Marco de Elche (Comunidade Valenciana).
Esta
agrupación escolar formado no seo de Climántica resultou seleccionada de nº 6
pola Resolución do 12 de outubro de 2022 e o día 27 de decembro obtendo a
máxima unha financiación do Ministerio de Educación e Formación Profesional de
36.000 euros, o máximo que lle pode corresponder a un agrupamento de 4 socios
peninsulares.
Ese
mesmo día pola tarde celebrouse a charla o titulada Xenes e Ambiente impartida
polo Dr. Ángel Carracedo, Director do Centro Nacional do Xenotipado e da
Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica.
O día 28
visitouse o laboratorio da Cofradía de Mariscadores de Noia para analizar a
xestión do marisqueo dos bivalvos, visitouse o criadeiro de bivalvos e
navegouse nun veleiro de principios do século XX para estudar o ecosistema
servizo do marisqueo de bivalvos onde as pradarías mariñas de Zostera teñen un
papel ecolóxico relevante.
O día 29
visitáronse os museos científicos de A Coruña e alí gravouse un dos dous
curtametraxes, relacionando unha selección dos 13 modelos de ADN do Museo Domus
coa distribución e adaptación de diferentes especies do Acuario Finisterrae.
O día 30
visitouse o límite superior da influencia das mareas no río Tambre, coincidindo
coa subida de marea para observar este fenómeno nese lugar. Analizouse a
importancia da produción de electricidade nas centrais Tambre I e Tambre II
constridas na segunda década do século pasado a primeira e no inicio da década
dos 70 a segunda. Interpretouse as consecuencias ecolóxicas destas dúas
intervencións sobre os ecosistemas servizo a estudar. Tamén se analizou a perda
da superficie do bosque autóctono coñecido como fraga pola erosión da ladeira
debida a incendios e pola invasión de especies autóctonas como eucaliptos e
acacias.
A actividade do
día 30 continuou pola tarde no Museo da Biodiversidade da Universidade de
Santiago de Compostela, onde os estudantes ilustraron as especies propias do
ecosistema a estudar en Galicia. Unha vez realizadas as ilustracións, intercambiáronas e cada un
buscou unha especie ilustrada por outra persoa. En paralelo, a produtora
escolar que traballou sobre a Zostera iniciou a gravación da súa curtametraxe
que pola tarde continuaron no banco de marisqueo de Testal.
O día 31
fixéronse tres obradoiros no IES Virxe do Mar. Un deses obradoiros consistiu na
formación para editar as curtametraxes que seguiría en Cantabria. Ese taller
impartiuno María Arufe, ex – alumna do IES Virxe do Mar, graduada en
Comunicación Audiovisual e membro do equipo Climántica. Nel participaron os
estudantes de Galicia e Cantabria implicados nas dúas curtametraxes das
actividades no Norte.
Outro taller,
desenvolto en paralelo co de edición, consistiu na continuación da ilustración,
coloreando con acuarelas as ilustracións desenvoltas a nivel de boceto no Museo
da Biodiversidade o día anterior, e na
ilustración doutras dos mesmos ecosistemas. Estas ilustracións fixéronse para
integralas na performance musical a desenvolver en Laredo o día 5 de abril,
como final das actividades no Norte. O obradoiro dirixiuno a bióloga e
ilustradora da natureza Sarela Lorenzo.
As actividades do
día 31 remataron pola tarde con un taller de canto e expresión corporal da que
se extraeu unha canción para a curtametraxe sobre a Zostera. Estas
interpretacións, dirixidas polos profesores do IES Virxe do Mar Fernando Vigo e
Eva Núñez, actuaron como festa final de peche da estancia en Galicia.
O día 1 os
estudantes viaxaron a Laredo para rematar as actividades nos ecosistemas
servizo das pradarías de Zostera. Ese día visitaron a cidade de Laredo, podendo
visualizar o porto e os cambios históricos na súa localización debido a cambios
no nivel do mar.
O día 2 de abril
iniciaron as actividade na cidade romana Domus Julióbriga para analizar as condicións
climáticas. Alí puideron visualizar a organización das plantas dos edificios
para facer fronte as condicións climáticas da rexión. Fíxose fincapé en cómo se
organizaban os edificios para evitar as perdas de calor.
Tamén se analizou
a forma de vida nunha casa romana da época e as súas características
arquitectónicas particulares derivadas do clima da rexión.
Foto Interpretación de la
arquitectura y forma de vida de Julióbriga
O grupo durante a
visita dividiuse en dous. Mentres un analizaba a cidade e a forma de vida nesta
cidade romana, o outro desenvolveu un obradoiro para integrar na performance
final.
Ese mesmo día,
pola tarde, o grupo fixo un itinerario con Naturea Cantabria para analizar as
condicións naturais e climáticas da zona de Campo.
No itinerario
fíxose un estudo do ecosistema do Hayedo de Guariza e a importancia ecolóxica
en relación ás condicións xeolóxicas, xeomorfolóxicas e climáticas da rexión.
O itinerario
rematou co nacemento do Ebro intertendo alí a importancia do desxeo nas
montañas da zona de Campo, a participación da vexetación analizada e
relacionouse a cor da auga cos acuíferos e natureza caliza da rocha.
As actividades do
día 3 de abril desenvolvéronse en Santoña. Alí os estudantes visitaron unha
conserveira e comprobaron como se procedía co enlatado das anchoas. Logo
desprazáronse cara o paseo marítimo para facer o resto de actividades na cidade.
A primeira
actividade en Santoña consistiu en analizar o ocupación integral do territorio
nas localidades de Laredo e Santoña e a desembocadora do río Ansón e a súa
relación coas marismas.
Esta actividade
tivo continuidade coa unha ruta marítima para analizar con máis detalle a
análise dende o punto elevado no terreo de Santoña. Nesta navagación fíxose
tamén unha análise da importancia histórica de Santoña nas expedicións de
ultramar.
Pola tarde as
actividades centráronse nas marismas de Santoña, un ecosistema no que as
pradarías de Zostera son relevantes. Alí analizouse os impactos ambientais
derivadas da ganancia de territorio ao mar para cultivos. Pudo visualizarse
como se están a eliminar progresivamente as barreiras para que o ecosistema
mellore o seu funcionamento.
As actividades do
día 4 de abril centráronse en Santander. Iniciouse a xornada visitando o casco
histórico situando a zona reconstruida polo incendio analizando as
circunstancias meteorolóxicas de forte temporal con ventos do sureste,
frecuentes na cidade, neste caso con velocidades que puderon aproximarse aos
180 Km/h sumado á catástrofe desencadeante, a explosión do barco de vapor Cabo
Machichaco. Alí visualizáronse os poucos edificios que se conservaron e toda a
zona reconstruida nunha época de pobreza pola postguerra e a guerra mundial.
Esa análise fíxose tamén sobre a catedral, analizando a parte conservada e a
reconstruida.
A continuación
procedeuse a realizar un paseo ao longo da Bahía de Santander analizando a
importancia do maior estuario da costa norte de España. Analizouse a
importancia da deriva litoral na súa configuración e a súa ubicación
estratéxica que motiva que ao seu redor se concentre na actualidade a metade da
poboación da rexión, reflexionando sobre a elevada presión antrópica.
As actividades en
Santander remataron no Museo Marítimo e no seu Acuario. Alí analizáronse no
acuario as especies desa rexión e reflexionouse sobre as coincidencias coas do
Acuario Finisterrae de A Coruña. Tamén se estudaron as actividades pesqueiras e
marisqueiras da rexión e comparáronse coas estudadas en Galicia.
O día 5 de abril
remataron as actividades coa presentación das curtametraxes e performance Sostenarte
na Casa de Cultura de Laredo.
Quedan por
desenvolverse para o curso 2023-2024 as actividades vinculadas ás pradarías de
Posidonia na illa de Tabarca no Mediterráneo, coordinado polo IES Xisto Marco
de Elche e a transición das pradarías do Atlántico ao Mediterráneo no Parque
Nacional de Doñana coordinadas polo IES Averroes de Córdoba. Alí analizarase a
situación do Guadalquivir dende o seu paso por Córdoba á formación das marismas
de Doñana.
