Este vídeo publicado en Climántica TV recolle a intervención do catedrático de Ecoloxía Emilio Fernández no Simposio “O cambio no océano”. Nesta intervención achegou unha análise do reto do cambio desde a Ecoloxía, pero abordada desde as fronteiras coa Ecoloxía social e humana. Con este enfoque buscou a conexión coa análise da Economía que abordaría a continuación o catedrático de Economía Aplicada Fernando González Laxe.
Por iso o profesor Fernando Suárez partiu na análise do problema desde a análise da Ecoloxía de poboacións analizando a gráfica do crecemento da poboación humana como se analiza en Ecoloxía o crecemento dunha poboación nun ecosistema.
Nesa análise concluíu que en Ecoloxía só crecen así as pragas, para referirse a que en Ecoloxía as poboacións só crecen de forma exponencial cando non hai limitación de recursos, e por iso ese crecemento non pode manterse no tempo, ou o que é o mesmo, as poboacións non poden crecer infinitamente como o fan as funcións exponenciais. Ilustrou a situación exponencial do crecemento coa poboación con tres datos de poboación, a que había no Descubrimento de América, que se calculaba con cincocentos millóns de habitantes, outro dato que sinalou foi a poboación de dous mil trescentos millóns había na Segunda guerra mundial ata o actuais sete mil cen millóns.
Para centrar máis a argumentación de que o modelo que estamos a seguir é un modelo que a Ecoloxía non pode defender, situouse tamén no crecemento que se experimenta no consumo per cápita. Este crecemento tamén segue o modelo exponencial, porque optamos por tecnoloxías de menor eficiencia, de máis potencia enerxética e impacto ambiental; actuando con hábitos de consumo sen límites.
En base a estas dúas tendencias de aumento exponencial da poboación e do consumo per cápita xustificou que a etapa actual estea a levar ao Planeta a cambios en tempos históricos como os alcanzados nos tempos de escala xeolóxica, motivo polo que os geólogos denominan Antropoceno. Para reforzar esta conclusión, comparou diferentes gráficas do crecemento de varios indicadores de consumo como PIB mundial, nº de encoros, vehículos a motor…, atopando en todos os casos o mesmo aumento exponencial que estaba a seguir a poboación.
Entre estes indicadores parouse a continuación nos impactos que están a ter no cambio global no océano, para levar a análise cara aos obxectivos do simposio. En concreto centrouse no aumento exponencial de fertilizantes que está a provocar a morte por anoxia en grandes superficies oceánicas, e o aumento exponencial de emisións de dióxido de carbono que sitúa ao océano no reto do cambio climático e na súa acidificación.
En relación ao uso de fertilizantes lembrou que Fritz Haber e Carl Bosch desenvolveron o Proceso de Haber - Bosch, que é a síntese catalítica do amoníaco para partir do dihidrógeno e o dinitrógeno atmosférico en condicións de alta temperatura e presión. Isto permitiu incorporar nitróxeno atmosférico aos vexetais a unha velocidade moi elevada, o que na actualidade está a levar a un cambio global oceánico, estendendo o problema de eutrofización que xerou primeiramente nas augas continentais e que posteriormente chegou ás desembocaduras. Na actualidade este problema derivado da anoxia por descomposición do exceso de materia vexetal morta está a experimentarse no centro dos océanos. Están a detectarse superficies oceánicas de máis de 500 Km que se están baleirando de osíxeno, dando lugar ao que se coñece como zonas mortas, un problema que tende a aumentar.
En relación ao aumento exponencial de dióxido de carbono, que se aprecia ano a ano (en febreiro de 2016 había 404,2 ppm e un ano antes 400 ppm). O CO2 emitido polo uso de combustibles fósiles queda na atmosfera nunha porcentaxe dun 44%, que é o responsable do aumento do quecemento global, incluído o quecemento do océano que acumula o 90% do aumento de calor no Planeta, que provoca que a temperatura estea a aumentar 0,04 ºC por década, o que xustifica fenómenos como o desxeo, a subida do nivel do mar, o que aparezan especies nas nosas augas de augas subtropicales e que desaparezan outras.
Os bosques fixan o 30% do dióxido de carbono emitido e o 26% restante difunde ao océano, que supón da orde de 900 toneladas por ano, o que xera outro impacto global que consiste na acidificación, que afecta ao desenvolve aos organismos con caparazones calcáreos, que se descalcifican ao aumentar a acidez oceánica.
En base ao modelo de crecemento das poboacións en Ecoloxía do que partiu, defendeu que este modelo de crecemento non se está modificando senón que se está reforzando, e que o problema non para, co problema engadido que o dióxido de carbono queda na atmosfera. Mostrou un gráfico que mostraba que co modelo actual xéranse dous tipos de países: pobres con baixo impacto ambiental e ricos con elevado impacto ambiental. Por iso defendeu a procura dun novo modelo que permita que podamos conseguir benestar con baixo impacto ecolóxico, como o novo modelo máis acorde co que nos ensina a Ecoloxía.
Apoiándose neste razoamento opinou que o impacto real para a solución do problema do Cume de Paris de decembro de 2015 foi nulo. Cualificou dita cume como unha auténtica maquillaxe política, porque non ten capacidade algunha para resolver o problema, e xustificou esta conclusión en que o modelo que se aplicou foi un modelo do pasado, que é aquel que se basea no crecemento sen limitación algunha de recursos, que en Ecoloxía é o único que permite o crecemento exponencial.
Con esta argumentación ecolóxica sobre o crecemento da poboación humana pechou a súa argumentación concluíndo que desde o punto de vista ecolóxico só é posible crecer cando estamos lonxe de limítelos, o que agora non é viable á especie humana, que desde o punto de vista ecolóxica está a achegarse aos límites do crecemento.
Desta forma deu paso á intervención do seu par de Simposio para que incorporar ao simposio a análise económica, ao afirmar que o noso modelo actual baséase no crecemento, e estamos a tomar as medidas en base a ese modelo, non válido desde o punto vista ecolóxico para a actualidade.
Por iso o profesor Fernando Suárez partiu na análise do problema desde a análise da Ecoloxía de poboacións analizando a gráfica do crecemento da poboación humana como se analiza en Ecoloxía o crecemento dunha poboación nun ecosistema.
Nesa análise concluíu que en Ecoloxía só crecen así as pragas, para referirse a que en Ecoloxía as poboacións só crecen de forma exponencial cando non hai limitación de recursos, e por iso ese crecemento non pode manterse no tempo, ou o que é o mesmo, as poboacións non poden crecer infinitamente como o fan as funcións exponenciais. Ilustrou a situación exponencial do crecemento coa poboación con tres datos de poboación, a que había no Descubrimento de América, que se calculaba con cincocentos millóns de habitantes, outro dato que sinalou foi a poboación de dous mil trescentos millóns había na Segunda guerra mundial ata o actuais sete mil cen millóns.
Para centrar máis a argumentación de que o modelo que estamos a seguir é un modelo que a Ecoloxía non pode defender, situouse tamén no crecemento que se experimenta no consumo per cápita. Este crecemento tamén segue o modelo exponencial, porque optamos por tecnoloxías de menor eficiencia, de máis potencia enerxética e impacto ambiental; actuando con hábitos de consumo sen límites.
En base a estas dúas tendencias de aumento exponencial da poboación e do consumo per cápita xustificou que a etapa actual estea a levar ao Planeta a cambios en tempos históricos como os alcanzados nos tempos de escala xeolóxica, motivo polo que os geólogos denominan Antropoceno. Para reforzar esta conclusión, comparou diferentes gráficas do crecemento de varios indicadores de consumo como PIB mundial, nº de encoros, vehículos a motor…, atopando en todos os casos o mesmo aumento exponencial que estaba a seguir a poboación.
Entre estes indicadores parouse a continuación nos impactos que están a ter no cambio global no océano, para levar a análise cara aos obxectivos do simposio. En concreto centrouse no aumento exponencial de fertilizantes que está a provocar a morte por anoxia en grandes superficies oceánicas, e o aumento exponencial de emisións de dióxido de carbono que sitúa ao océano no reto do cambio climático e na súa acidificación.
En relación ao uso de fertilizantes lembrou que Fritz Haber e Carl Bosch desenvolveron o Proceso de Haber - Bosch, que é a síntese catalítica do amoníaco para partir do dihidrógeno e o dinitrógeno atmosférico en condicións de alta temperatura e presión. Isto permitiu incorporar nitróxeno atmosférico aos vexetais a unha velocidade moi elevada, o que na actualidade está a levar a un cambio global oceánico, estendendo o problema de eutrofización que xerou primeiramente nas augas continentais e que posteriormente chegou ás desembocaduras. Na actualidade este problema derivado da anoxia por descomposición do exceso de materia vexetal morta está a experimentarse no centro dos océanos. Están a detectarse superficies oceánicas de máis de 500 Km que se están baleirando de osíxeno, dando lugar ao que se coñece como zonas mortas, un problema que tende a aumentar.
En relación ao aumento exponencial de dióxido de carbono, que se aprecia ano a ano (en febreiro de 2016 había 404,2 ppm e un ano antes 400 ppm). O CO2 emitido polo uso de combustibles fósiles queda na atmosfera nunha porcentaxe dun 44%, que é o responsable do aumento do quecemento global, incluído o quecemento do océano que acumula o 90% do aumento de calor no Planeta, que provoca que a temperatura estea a aumentar 0,04 ºC por década, o que xustifica fenómenos como o desxeo, a subida do nivel do mar, o que aparezan especies nas nosas augas de augas subtropicales e que desaparezan outras.
Os bosques fixan o 30% do dióxido de carbono emitido e o 26% restante difunde ao océano, que supón da orde de 900 toneladas por ano, o que xera outro impacto global que consiste na acidificación, que afecta ao desenvolve aos organismos con caparazones calcáreos, que se descalcifican ao aumentar a acidez oceánica.
En base ao modelo de crecemento das poboacións en Ecoloxía do que partiu, defendeu que este modelo de crecemento non se está modificando senón que se está reforzando, e que o problema non para, co problema engadido que o dióxido de carbono queda na atmosfera. Mostrou un gráfico que mostraba que co modelo actual xéranse dous tipos de países: pobres con baixo impacto ambiental e ricos con elevado impacto ambiental. Por iso defendeu a procura dun novo modelo que permita que podamos conseguir benestar con baixo impacto ecolóxico, como o novo modelo máis acorde co que nos ensina a Ecoloxía.
Apoiándose neste razoamento opinou que o impacto real para a solución do problema do Cume de Paris de decembro de 2015 foi nulo. Cualificou dita cume como unha auténtica maquillaxe política, porque non ten capacidade algunha para resolver o problema, e xustificou esta conclusión en que o modelo que se aplicou foi un modelo do pasado, que é aquel que se basea no crecemento sen limitación algunha de recursos, que en Ecoloxía é o único que permite o crecemento exponencial.
Con esta argumentación ecolóxica sobre o crecemento da poboación humana pechou a súa argumentación concluíndo que desde o punto de vista ecolóxico só é posible crecer cando estamos lonxe de limítelos, o que agora non é viable á especie humana, que desde o punto de vista ecolóxica está a achegarse aos límites do crecemento.
Desta forma deu paso á intervención do seu par de Simposio para que incorporar ao simposio a análise económica, ao afirmar que o noso modelo actual baséase no crecemento, e estamos a tomar as medidas en base a ese modelo, non válido desde o punto vista ecolóxico para a actualidade.
