A temperatura da terra débese á radiación solar que incide
sobre a súa superficie e que se transforma en enerxía calorífica,
pero a terra sería moito máis fría (temperatura media global da
orde de -15ºC) sen uns gases da atmosfera, entre os que destaca
o dióxido de carbono (CO2). Estes gases reteñen a calor como
o fai o vidro dun invernadoiro ou as vidreiras das casas. O resultado
desta transformación de luz en calor e retención deste calor
por gases da atmosfera coñécese como efecto invernadoiro, e
explica a temperatura actual da terra. É un feito natural, pero
que nos últimos tempos o home está a acelerar, facendo que
aumente a temperatura terrestre.
Máis información en www.climantica.org (Unidade didáctica
Cambia o clima? epígrafe 2 Na atmósfera está a chave e o CO2 é
o responsable)
A temperatura ao igual cós outros elementos do clima, depende
de varios factores, que fan que sexa maior ou menor: a altitude,
a latitude, a proximidade ou distancia ao mar, as correntes mariñas
e a hora do día.
A temperatura baixa a medida que se sobe en altura, a razón de
1ºC (días moi secos) e de entre 0,6ºC (cando hai condensacións e
precipitacións) cada 100 metros que se sobe en altura. Isto é así
porque nas baixas altitudes a calor retense mellor.
Como consecuencia, as zonas máis elevadas terán menores temperaturas
que aqueles que estean na mesma latitude a menos
altitude.
Este factor está en relación directa coas estacións do ano e a
inclinación da terra con respecto ao plano da súa órbita con respecto
ao sol.
Canta máis luz do sol incida por metro cadrado de superficie,
maior será a temperatura, por tanto a latitude vai influír, pois a
inclinación dos raios solares aumenta a medida que nos afastamos
do Ecuador (ao aumentar a latitude).
Á súa vez a cantidade de luz que incida por metro cadrado será
diferente nun determinado punto xeográfico segundo a estación
do ano, provocando á súa vez que a insolación sexa diferente:
maior cando é vertical e menor canta máis inclinación teñen os
raios solares.
Ecuador cara aos Polos. A causa é a inclinación do eixe de rotación
con respecto ao plano da órbita terrestre ao redor do sol, o
que fai que a inclinación dos raios solares sexa diferente segundo
a estación do ano, provocando á súa vez que a insolación sexa
diferente: maior cando é vertical e menor canta máis inclinación
teñen os raios solares.
A distancia ou proximidade dun lugar con respecto ao mar ou
océano vai ter unha influencia definitiva nas temperaturas desa
zona.
A terra e o mar teñen diferente capacidade térmica. Se ben o mar
e a terra teñen parecido poder de absorción das radiacións solares,
compórtanse de forma distinta pola súa capacidade térmica,
que no caso da auga é máis de 2 veces que a da terra. Isto significa
que a auga necesita maior cantidade de calor que a terra para
acadar a mesma temperatura, pero unha vez quente debe perder
moitas máis calorías que o solo para diminuír o mesmo número
de graos a súa temperatura. Quentándose e arrefriándose a auga
do mar proceso dúas veces máis lento có da terra, rebaixa considerablemente
as temperaturas extremas, e fai que os países
sometidos á súa influencia teñan veráns mellores. Deste xeito, o
mar actúa coma un regulador da temperatura.
Por esa capacidade reguladora do mar as zonas máis próximas a
el teñen unhas temperaturas máis suaves, cunha menor Amplitude
Térmica. Nas zonas interiores ocorre ao revés: a amplitude
térmica entre o día e a noite ou entre o verán e o inverno é maior.
Isto último é o que ocorre en desertos coma o Sahara: durante o
día as temperaturas son moi altas e durante a noite baixan incluso
por debaixo dos 0ºC, sendo a AT diaria superior aos 30ºC .
Un caso singular dentro da influencia que ten o mar sobre a temperatura
son as correntes mariñas. Dentro de zonas costeiras
situadas na mesma latitude danse diferenzas importantes na
Amplitude Térmica debido a que unhas teñen próximas correntes
mariñas quentes e outras correntes frías.
A auga dos océanos móvese constantemente en grandes círculos:
son as correntes mariñas, que poden chegar a ter miles de
quilómetros e que están gobernadas ou son provocadas por 3
causas principais:
