Está publicado en Climántica TV o video que resume o contido da primeira das tres xornadas do curso Ciencias da Terra para o mundo contemporáneo dende Climántica impartido polo vulcanólogo Francisco Anguita Virella.
O fío condutor da primeira xornada do curso foi a enerxía da Terra. Fixo a consideración inicial de que para abordar este tema é necesario considerar que o Planeta non é unha cebola que imos estudando capa a capa, senón un sistema dinámico cuxos fluxos enerxéticos conectan todos os seus subsistemas.
Por iso sinalou a súa preocupación porque, as ilustracións clave dos libros de texto transmitan esa dinámica, moito máis importante que a estratificación en capas, e por iso apostou polas representacións extraídas da tomografía sísmica, que permite representar o manto en 3D, que é a mellor forma de transmitir a enerxía da Terra e a súa evolución dende o inicio da Tectónica de placas. Neste sentido o material máis frío procedería da subducción fondo do Mar de Thetis. Tamén sinalou que este tipo de representación deixan o concepto Astenosfera tal e como foi definido en 1914, como todo aquilo que está debaixo da litosfera, pero non como unha capa definida. Os materiais flúen a través de todo o manto, e coa súa dinámica, trasladan a súa enerxía á litosfera.
Fixo fincapé en que na superficie, esa dinámica profunda reflíctese basicamente en dous procesos, vulcanismo e sismicidade, que levan aparellados importantes riscos, para persoas e bens. Isto convérteos en importantes interseccións entre Ciencia e Sociedade, e por iso en fenómenos perfectos para un enfoque das materias CTMA e CCMC baseado no estudo de casos.
En relación aos volcáns, empezou con unha aclaración previa pola súa importancia ambiental: a influencia dos volcáns sobre o clima é ambivalente. Expuxo que cando nunha erupción ultraexplosiva a proporción de aerosois é importante (como o foi por exemplo no caso do Pinatubo en 1991), pódense inxectar na estratosfera cantidades importantes de partículas que bloqueen a radiación solar e polo tanto arrefríen a Terra; pero este é un efecto de prazo curto, uns poucos anos como máximo. O efecto contrario, quentamento causado pola emisión de gases de efecto invernadoiro, é moito máis significativo a escala xeolóxica. En concreto, a hipótese básica para explicar o clima de invernadoiro do Cretácico é a erupción dunha masa enorme de rochas volcánicas no fondo do Pacífico acompañada de cantidades tamén masivas de CO2. Non se coñece un sistema máis eficaz de quentar a atmosfera dun planeta que extraer do seu interior, vía volcáns, gases de efecto climático.
A continuación revisou varios exemplos paradigmáticos da avaliación de riscos de orixe profunda, empezando polos volcánicos que quedan relatados neste documento que queda a disposición para a descarga e lectura dos usuarios.
O fío condutor da primeira xornada do curso foi a enerxía da Terra. Fixo a consideración inicial de que para abordar este tema é necesario considerar que o Planeta non é unha cebola que imos estudando capa a capa, senón un sistema dinámico cuxos fluxos enerxéticos conectan todos os seus subsistemas.
Por iso sinalou a súa preocupación porque, as ilustracións clave dos libros de texto transmitan esa dinámica, moito máis importante que a estratificación en capas, e por iso apostou polas representacións extraídas da tomografía sísmica, que permite representar o manto en 3D, que é a mellor forma de transmitir a enerxía da Terra e a súa evolución dende o inicio da Tectónica de placas. Neste sentido o material máis frío procedería da subducción fondo do Mar de Thetis. Tamén sinalou que este tipo de representación deixan o concepto Astenosfera tal e como foi definido en 1914, como todo aquilo que está debaixo da litosfera, pero non como unha capa definida. Os materiais flúen a través de todo o manto, e coa súa dinámica, trasladan a súa enerxía á litosfera.
Fixo fincapé en que na superficie, esa dinámica profunda reflíctese basicamente en dous procesos, vulcanismo e sismicidade, que levan aparellados importantes riscos, para persoas e bens. Isto convérteos en importantes interseccións entre Ciencia e Sociedade, e por iso en fenómenos perfectos para un enfoque das materias CTMA e CCMC baseado no estudo de casos.
En relación aos volcáns, empezou con unha aclaración previa pola súa importancia ambiental: a influencia dos volcáns sobre o clima é ambivalente. Expuxo que cando nunha erupción ultraexplosiva a proporción de aerosois é importante (como o foi por exemplo no caso do Pinatubo en 1991), pódense inxectar na estratosfera cantidades importantes de partículas que bloqueen a radiación solar e polo tanto arrefríen a Terra; pero este é un efecto de prazo curto, uns poucos anos como máximo. O efecto contrario, quentamento causado pola emisión de gases de efecto invernadoiro, é moito máis significativo a escala xeolóxica. En concreto, a hipótese básica para explicar o clima de invernadoiro do Cretácico é a erupción dunha masa enorme de rochas volcánicas no fondo do Pacífico acompañada de cantidades tamén masivas de CO2. Non se coñece un sistema máis eficaz de quentar a atmosfera dun planeta que extraer do seu interior, vía volcáns, gases de efecto climático.
A continuación revisou varios exemplos paradigmáticos da avaliación de riscos de orixe profunda, empezando polos volcánicos que quedan relatados neste documento que queda a disposición para a descarga e lectura dos usuarios.
