O venres 13 de marzo o profesor de Xeoloxía da Universidade Complutense, Francisco Anguita impartiu a terceira conferencia das xornadas de formación relativas á unidade 2 de Climántica co tema dos límites e riscos xeolóxicos do carbón e do petróleo, da que xa se pode ver o documental resumo en ClimánticaTV e disponse da presentación no subapartado materiais de cursos do apartado de Biblioteca.
Empezou a charla situando a enorme mortaldade derivada do carbón na actualidade en China e describindo como o uso deste recurso, moito máis abundante alí que o petróleo, condiciona a paisaxe e a atmosfera das grandes cidades chinas. Sobre este exemplo, concluíu que o carbón non solo é moi contaminante, senón que tamén ten unha extracción moi perigosa.
A continuación tentou dar resposta aos límites deste recurso. Para iso recorreu ao proceso de formación. Situou a súa formación practicamente ao longo da totalidade dos tempos xeolóxicos co máximo do Carbonífero e un impulso importante no Triásico, despois de que durante Triásico tivera unha parada de produción. Xustificou estes datos en base a que o defendeu a tese de que a formación de carbón veuse favorecida polas oroxenias probablemente porque estas provocaron enterramentos masivos de árbores. En base a esta explicación, xustificou que o carbón estea repartido por todo o mundo, o que diminúe moito o risco de invasións de fronteiras para conseguilo e pon os seus límites moito máis lonxe no tempo que os do petróleo.
O petróleo presentouno como o recurso enerxético máis importante e con unha formación máis limitada nos tempos xeolóxicos e unha residencia máis comprometida. Así dixo, que a inversa do carbón, o petróleo formouse principalmente ligado a uns períodos paleoclimáticos moi singulares como foron o Xurásico e o Cretácico, de climas quentes e por tanto, épocas de transgresións mariñas. Aquí defendeu a tese de que o petróleo é inimigo das oroxenias, quedando a súa formación restrinxida a zonas de mares pouco profundas que quedaron protexidas das oroxenias.
En canto aos riscos, aquí puxo máis o acento nos riscos no transporte en petroleiros.
Sobre os límites, empezou situando que a extracción doada dun xacemento afecta solo ao 30% do petróleo que contén, que é aquel non retido nos grans das areniscas. Matizou que si se lle aplica auga e CO2 pódese extraer un 20% máis e se aínda así, se segue tratando o xacemento con vapor de auga a presión, pódese extraer un 15%. Deste xeito dixo que subindo o custo da extracción, podíase retirar hasta uns 2/3 do contido no xacemento. Explicou que como os xacementos se abandonan ao remate da primeira fase, hai técnicos que aducen que aínda queda moito petróleo.
De seguido comentou que aínda tendo en conta esta extracción extra que probablemente non deixe o petróleo a un custo ao alcance de todos. Reflexionou sobre o teito do petróleo, que se empezou a visualizar xa na segunda metade do século pasado. Indicou que o primeiro que propuxo unha predición foi Marion King Hubbert, en 1956. A súa previsión situou un máximo de extracción no inicio da década 70, que aínda que polémica, demostrou ser certa. Este éxito, levou a falar do pico do petróleo, como o máximo do petróleo do que podemos dispoñer. Sobre estas previsións, fixo mención a coincidencia entre o 2030 e 2070. Mencionou sobre isto, posibilidades de buscar petróleo a altas profundidades e incluso opcións con máis impacto ambiental, como obtelo a partires de pizarras bituminosos. Sostivo que en todo caso estamos chegando a un pico onde o petróleo e gas natural apuntan ao esgotamento sen que se visualice unha fonte enerxética alternativa clara, o que nunca pasou ata agora, pois comentou que en 1890 cando o carbón superou a leña, levaba tempo visualizándose o potencial do carbón. O mesmo pasou cando o conxunto petróleo e gas superou ao carbón a redor de 1940. Indicou que si se mantén o nivel de demanda actual, as reservas dan para uns 40 anos, pero tamén mencionou a indefinición desta predición.
Rematou con reflexións de carácter ético – social futuristas como poden ser as consecuencias de que unha vez rematados a extracción nos xacementos dos países que non son da OPEP, que se prevé que pode ser a redor de 2020, pase a OPEP a controlar o custo do petróleo mundial. E sobre isto propuxo ao auditorio o interrogante sobre si é acertado ter o motor de combustión interna como centro desta sociedade.
En definitiva, outra vez o profesor Anguita nos deixou importantes reflexións e coñecementos para interpretar a situación ambiental desde un rigoroso enfoque xeolóxico.
Empezou a charla situando a enorme mortaldade derivada do carbón na actualidade en China e describindo como o uso deste recurso, moito máis abundante alí que o petróleo, condiciona a paisaxe e a atmosfera das grandes cidades chinas. Sobre este exemplo, concluíu que o carbón non solo é moi contaminante, senón que tamén ten unha extracción moi perigosa.
A continuación tentou dar resposta aos límites deste recurso. Para iso recorreu ao proceso de formación. Situou a súa formación practicamente ao longo da totalidade dos tempos xeolóxicos co máximo do Carbonífero e un impulso importante no Triásico, despois de que durante Triásico tivera unha parada de produción. Xustificou estes datos en base a que o defendeu a tese de que a formación de carbón veuse favorecida polas oroxenias probablemente porque estas provocaron enterramentos masivos de árbores. En base a esta explicación, xustificou que o carbón estea repartido por todo o mundo, o que diminúe moito o risco de invasións de fronteiras para conseguilo e pon os seus límites moito máis lonxe no tempo que os do petróleo.
O petróleo presentouno como o recurso enerxético máis importante e con unha formación máis limitada nos tempos xeolóxicos e unha residencia máis comprometida. Así dixo, que a inversa do carbón, o petróleo formouse principalmente ligado a uns períodos paleoclimáticos moi singulares como foron o Xurásico e o Cretácico, de climas quentes e por tanto, épocas de transgresións mariñas. Aquí defendeu a tese de que o petróleo é inimigo das oroxenias, quedando a súa formación restrinxida a zonas de mares pouco profundas que quedaron protexidas das oroxenias.
En canto aos riscos, aquí puxo máis o acento nos riscos no transporte en petroleiros.
Sobre os límites, empezou situando que a extracción doada dun xacemento afecta solo ao 30% do petróleo que contén, que é aquel non retido nos grans das areniscas. Matizou que si se lle aplica auga e CO2 pódese extraer un 20% máis e se aínda así, se segue tratando o xacemento con vapor de auga a presión, pódese extraer un 15%. Deste xeito dixo que subindo o custo da extracción, podíase retirar hasta uns 2/3 do contido no xacemento. Explicou que como os xacementos se abandonan ao remate da primeira fase, hai técnicos que aducen que aínda queda moito petróleo.
De seguido comentou que aínda tendo en conta esta extracción extra que probablemente non deixe o petróleo a un custo ao alcance de todos. Reflexionou sobre o teito do petróleo, que se empezou a visualizar xa na segunda metade do século pasado. Indicou que o primeiro que propuxo unha predición foi Marion King Hubbert, en 1956. A súa previsión situou un máximo de extracción no inicio da década 70, que aínda que polémica, demostrou ser certa. Este éxito, levou a falar do pico do petróleo, como o máximo do petróleo do que podemos dispoñer. Sobre estas previsións, fixo mención a coincidencia entre o 2030 e 2070. Mencionou sobre isto, posibilidades de buscar petróleo a altas profundidades e incluso opcións con máis impacto ambiental, como obtelo a partires de pizarras bituminosos. Sostivo que en todo caso estamos chegando a un pico onde o petróleo e gas natural apuntan ao esgotamento sen que se visualice unha fonte enerxética alternativa clara, o que nunca pasou ata agora, pois comentou que en 1890 cando o carbón superou a leña, levaba tempo visualizándose o potencial do carbón. O mesmo pasou cando o conxunto petróleo e gas superou ao carbón a redor de 1940. Indicou que si se mantén o nivel de demanda actual, as reservas dan para uns 40 anos, pero tamén mencionou a indefinición desta predición.
Rematou con reflexións de carácter ético – social futuristas como poden ser as consecuencias de que unha vez rematados a extracción nos xacementos dos países que non son da OPEP, que se prevé que pode ser a redor de 2020, pase a OPEP a controlar o custo do petróleo mundial. E sobre isto propuxo ao auditorio o interrogante sobre si é acertado ter o motor de combustión interna como centro desta sociedade.
En definitiva, outra vez o profesor Anguita nos deixou importantes reflexións e coñecementos para interpretar a situación ambiental desde un rigoroso enfoque xeolóxico.
