Posta en marcha de "Ciencias para o Mundo Contemporáneo no proxecto Climántica"

 



Actualización: Ver video

O sábado 14 de novembro iniciouse o I
módulo desta materia para formar, ao longo de todo o curso 2009-2010,
ao profesorado da materia de Ciencias para o Mundo Contemporáneo co fin
de impartila na súa totalidade a través dun fío condutor vertebrado
sobre a sustentabilidade e o cambio climático. De novo este ano a
inscrición superou as prazas dispoñibles, pois o número máximo de dúas
persoas por ordenador supuxo que dos 74 preinscritos solo 50 puideron
matricularse. Os docentes de lista de espera estarán como grupo
prioritario no curso de «Competencias básicas: TIC e aprender a
aprender», que se porá en marcha no segundo
trimestre.

Baixo a fórmula «dende o Big-Bang ata
estes tempos formouse a Terra e nela, a través dun longo proceso
evolutivo, aparecemos nós como unha especie capaz de modificar o
Planeta e de provocar riscos, como o cambio climático, aos que a
investigación científica contemporánea busca solucións dende a física
de partículas, a astrofísica, a nanotecnoloxía, a investigación
enerxética, a bioloxía molecular e a xenómica», Climántica doulle forma
a este reto educativo.

Esta primeira sesión
enmarcouse na competencia TIC que se desenvolve mediante dous
seminarios. O primeiro, que foi o que empezou o sábado 14 é o
denominado “Sustentabilidade e cambio climático nos blogs e foros de
Climántica en CCMC”, que desenvolverán ao longo das 4 primeiras
xornadas do curso (14 e 28 de novembro, 12 de decembro e 9 xaneiro),
correrá a cargo dos profesores de ensino secundario Susana Vázquez e
Jesús M. Teira Rois. O último seminario relativo á competencia TIC
impartirao o catedrático de instituto Ramón Cid Manzano, o 9 de
xaneiro, no que abordará recursos TIC para traballar a física de
partículas, a astrofísica, a fisión nuclear e o LHC.


Esta forte aposta polas TIC é debido a que en
Climántica valorouse como motivador para os estudantes de todas as
modalidades de Bacharelato darlles a oportunidade de buscar información
actual de divulgación científica co obxectivo de comunicaren as súas
experiencias. Por iso se pensou nuns edublogues e eduforos,
especialmente deseñados para visualizar contidos multimedia diversos,
que, ademais de formar parte dos hábitos vixentes de comunicación dos
estudantes, supoñen unha posta ao día continua da información, ao
estilo do modus operandi dos científicos da ciencia fronteira cuxos
coñecementos aborda esta materia.

No deseño do curso
tívose tamén presente o feito de que os contidos desta materia non se
configuran na súa totalidade dentro do marco formativo inicial de
ningún dos dous departamentos implicados na docencia (Bioloxía e
Xeoloxía e Física e Química). Por iso se contou con investigadores
I+D+i de todos os ámbitos do currículo, cunha eficacia divulgativa
demostrada e capaces de asumir o reto de relacionaren as súas
investigacións co fío condutor proposto. Así é como chegamos a contar
con este equipo de 7 formadores que destacan polas súas investigacións
na ciencia fronteira recollida no currículo desta materia. A eles lles
corresponderá trasladar a actualidade das súas investigacións
relacionadas coa sostibilidade e o cambio climático aos profesores
asistentes.

Os seminarios relativos á investigación
teñen a mesma base programática que os que se desenvolveron o curso
pasado, mantendo a participación do catedrático de medicina legal,
director do Instituto de Medicina Legal e do Grupo de Medicina Xenómica
da USC, doutor Ángel Carracedo, último premio Jaime I de investigación
médica, quen seguirá afondando nas ensinanzas da Xenómica para a
sustentabilidade. Tamén repite o profesor doutor de Xeoloxía da
Universidade Complutense, Francisco Anguita, un dos principais
divulgadores da xeoloxía en España nos últimos 30 anos. O profesor
Anguita abordará dous seminarios neste curso «Do Big Bang ao problema
ecolóxico: aproximación do cosmos á problemática ambiental» e «Riscos
xeolóxicos e impactos ambientais».

Pero este curso
incorporáronse novas temáticas I+D+i relacionadas coa sostibilidade e o
cambio climático. Entre as novas temáticas destaca a participación do
catedrático da USC e Vicepresidente do Consello da Cultura galega, o
profesor doutor Francisco Díaz-Fierros, Premio Nacional de Cultura
Científica de Galicia no 2008, que abordará o seminario «Conceptos
básicos de cambio climático nos ecosistemas terrestres», namentres que
o de conceptos básicos nos ecosistemas mariños o desenvolverá o doutor
investigador do CSIC no Instituto de Investigación Mariña de Vigo, Xosé
Antón Álvarez Salgado. Os puntos de vista destes dous científicos
galegos que colaboraron en informes IPCC (Panel Intergobernamental para
o Cambio Climático) complementaranse para aportar unha visión
científica moi interesante para abordar este reto do século XXI na
aula.

Outro seminario que cobra forza este ano é a
Nanotecnoloxía. Del hase encargar o catedrático de Electromagnetismo da
USC e director do Centro Ibérico de Nanotecnoloxía de Braga, José
Rivas, quen exporá a temática «Nanotecnoloxía básica para a
sustentabilidade na sociedade do cambio
climático».

 Tamén se incorpora a dimensión
enerxética mediante a participación do profesor doutor de Enxeñería
eléctrica da ETS de Enxeñería Industrial de Vigo e director da Axencia
enerxética de Vigo, Bernardo Parajó, co seminario «Enerxía e
sustentabilidade: pasado presente e futuro».

O
último seminario innovador deste curso será o impartido pola doutora
investigadora en Xenética e Antropoloxía do proxecto de Atapuerca,
María Martinón Torres: «O homínido emigrante: clima, barreiras e
camiños», que complementará a intervención do profesor Carracedo,
reforzando a dimensión evolutiva e centrándose nos aspectos
antropolóxicos dende a bioloxía molecular.

A
formación presencial que se iniciou este sábado, prolongarase ao longo
das mañás de 7 sábados máis, e ao tempo que se vai desenvolvendo,
iranse aplicando nos edublogues e eduforos de aula propostas
relacionadas co contido de cada un dos seminarios. O sábado 10 de abril
farase a posta en común dos traballos de aula.

Con
esta formulación da asignatura, o curso pasado formouse aos profesores
dos centros pilotos voluntarios para abordaren deste xeito a materia de
Ciencias para o Mundo Contemporáneo. Apuntáronse a esta iniciativa
profesores de 27 centros públicos e 4 privados, que a día de hoxe están
a desenvolver a materia dende os seus blogues de centros aos que se
accede a través do blogue guía para
os profesores
. Algúns blogs están a ser auténticos
estimuladores da divulgación e argumentación dos estudantes, como é o
caso do blog do IES Francisco Asorey, que xa
superou as 20.000 visitas.

Como esta materia se
atopa no segundo curso de implantación e supón un reto novo na historia
do sistema educativo español, este modelo estase demandando en España.
Así, a Asociación Española para la Enseñanza de las Ciencias
de la Tierra
aprobou no mes de outubro ofrecela vía
e-learning para todos os seus socios, o que lle dá a Climántica unha
oportunidade extraordinaria de abrir a súa rede docente a todas as
comunidades educativas do resto de autonomías.

O
interese por este proxecto educativo superou as fronteiras de España e
xa está implantado con éxito en 15 centros pilotos de Portugal mediante
unha réplica do curso piloto do ano pasado, que se está a desenvolver
dende o 10 de outubro na cidade de Coimbra co apoio institucional da
Unesco e sobre o que se pode visualizar un documental da primeira
xornada
.

Destes 15 centros xa hai varios
que destacan pola riqueza da argumentación que están a desenvolver na
súa aula, o que facilita que o espírito de Climántica estea entrando
con forza nestas comunidades educativas de Portugal. Tamén chegou á
Dirección Xeral de Sostibilidade e Paisaxe unha petición de Arxentina,
procedente da Universidade de Entre Ríos, para replicar o modelo alí
como xa fixo o centro de Formación do Profesorado de Coimbra Nova
Ágora.



Comentarios:
  • Sintaxis HTML: Deshabilitado

Últimas entradas

Mes

Categoría

pinguino
pinguino